МАПА

ЗIН

31.07.2025

ПШЭПАДЭК, які так і не адбыўся

Фрагмент мапы 1856 зназвай раёну Przepadek

POZNAN.gmroom.org пачынае серыю тэкстаў і фотадакументацый, прысвечаных вывучэнню гарадской прасторы Познані: вылазкі і дрэйфы па розных раёнах і кварталах, каб горад станавіўся яшчэ бліжэйшым.

Стартуем адтуль, дзе найменей прыкметна: з, магчыма, самага схаванага кварталу цэнтра – раёну Пшэпадэк

Бермудскі трохкутнік на ўскрайку цэнтра Познані

Назва гэтага раёна – Пшэпадэк – па-беларуску азначае «выпадак». Упершыню пачуўшы яе, міжволі чакаеш гісторыю пра нейкі трагічны або загадкавы інцыдэнт, пра выпадак, які ўсіх напалохаў і пакінуў след у памяці горада. Але аказваецца, што ўсё значна больш празаічна: назва паходзіць ад старага польскага слова trzepadko – гуку млына, які стаяў тут некалі і выдаваў рытмічны механічны грукат.

Круглая пабудова электрастанцыі Enea – сімвалічны рэштак ад мінулага млына

Дарэчы, нейкая прысутнасць таго млына ўсё ж засталася. У гушчары, па-над кустамі, усё яшчэ ўзвышаецца круглая пабудова ад электрастанцыі Enea – Studnia pod Cytadelą – якая нагадвае пра мінулае месца і сімвалічна замяняе зніклы млын.

Па форме Пшэпадэк – выразны трохвугольнік, які можна параўнаць з майткамі. Знізу яго абмяжоўвае чыгунка; на захадзе – Салач, аддзелены вуліцай Пуласкега (тут жа уваход у анархісцкі цэнтр Rozbrat); на ўсходзе – алея Арміі Познань, што вядзе да парку Цытадэль (і гей-круізінг).

Від на адкрыты стадыён

Сценка для скалалажання – адна з галоўных каштоўнасцяў лакальнай інфраструктуры

Скрозь гэты трохвугольнік праходзяць тры вуліцы. Галоўная з іх – вуліца Пшэпадэк (Przepadek) – дзеліць тэрыторыю напалам. З аднаго боку адкрыты спартыўны комплекс

AZS Akademicki Związek Sportowy з вялікім ангарам. Унутры схаваныя тэнісныя корты, вельмі класные сценка для скалалажання ад

Сlimbing Spot, бегавыя дарожкі і сектары для кідання ядра. З другога боку – гушчар і дзікая зеляніна, у якой хаваюцца яшчэ адзін невялікі стадыён, кампактная электрастанцыя Enea і сапраўдныя лужайкі для слімакоў. Тут утульна, зацішна і схавана. Ідэальнае месца для пікніка, якога ніхто не ўбачыць у самым цэнтры горада.

Новая офісная каробка з адвакатскімі канторамі

Пустыр – прастора слімакоў і цішыні

Другі праезд – вуліца Ціха (Cicha) – яна раздзяляе стадыён і жылы сектар: некалькі вілаў, новы офіс з адвакацкімі канторамі, дзіцячы садок — невялікі, камерны куток, што нагадвае гарадок у горадзе.

У гэтым раёне прырода і трава паступова захопліваюць веладарожкі

А трэцяя – алея Арміі Познань (aleja Armii Poznań) – цягнецца ўздоўж усходняй мяжы і вядзе да аднаго з галоўных уваходаў у парк Цытадэль.

Мост праз чыгунку на вуліцы Ціхай

Усе тры вуліцы перасякаюць чыгунку праз масты: тры гарадскія тунэлі, кожны са сваім характарам. Яны аздоблены графіці, налепкамі і візуальным шумам. Усе яны выглядаюць вельмі фотагенічна і часта выкарыстоўваюцца для здымак.

Пшэпадэк – гэта выпадак, які так і не адбыўся. Цішыня, слімакі на пустырах, бег на зацішным стадыёне – усё гэта можа стаць для кагосьці месцам уцёкаў, уласнай мапай цішыні.

Пакет алычы – нехта пакінуў сабраны ўраджай проста пры дарозе

Бамжатнік за паркоўкай

Трэйлер на тэрыторыі спартыўнага комплексу

Плакаты пад мостам – урбаністычнае палатно з графіці і налепкамі на вуліцы Пшэпадэк

Фота і тэкст: Сяргей Шабохін